Phân Tích Chuyên Sâu Về Sea Way Bill (Giấy Gửi Hàng Đường Biển) Trong Logistics Và Xuất Nhập Khẩu

Sea Way Bill cũng là một chứng từ vận tải mà hãng tàu cấp cho shipper sau khi người này hoàn thành việc giao hàng. Nội dung cơ bản của một Sea Way Bill cũng giống một vận đơn. Nhưng điểm khác nhau lớn nhất của hai chứng từ này nằm ở chỗ chức năng của nó. Trong logistics và xuất nhập khẩu, đặc biệt khi order hàng Trung Quốc, việc chọn chứng từ đúng giúp giảm rủi ro dịch vụ hải quan.

Nếu vận đơn đường biển có đủ 03 chức năng: chứng từ sở hữu hàng hóa, bằng chứng của hợp đồng thuê tàu và là một biên nhận giao hàng; thì Sea Way Bill không có chức năng chứng từ sở hữu hàng hóa. Do vậy một SWB gốc cũng không chuyển nhượng được. Sea Way Bill ghi tên đích danh người nhận hàng và chỉ có người này mới được nhận hàng bất chấp người này có xuất trình được SWB bản gốc hay không, chỉ cần chứng minh mình là consignee đích thực bằng cách xuất trình thông báo hàng đến. Trong vận chuyển container, đặc điểm này giúp giao hàng nhanh hơn, tối ưu hóa kho bãi logistics.

Chính vì tính chất này mà khi thanh toán bằng L/C, rất ít ngân hàng chấp nhận chứng từ vận tải là một Sea Way Bill. Bản chất của SWB là thường ghi đích danh tên người nhận hàng là người NK, người NK không cần sự xác nhận/ủy quyền của ngân hàng/không cần bộ chứng từ lô hàng mà ngân hàng đang giữ trong tay cũng có thể lấy hàng ở hãng tàu. Ngân hàng không có cách nào khống chế người NK, không cho người NK lấy hàng nếu người này lúc trước chưa ký quỹ đủ 100% để mở L/C. Tình huống này, rất rủi ro cho ngân hàng, nên họ không chấp nhận dùng Sea Way Bill. Trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, điều này đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần chọn phương thức thanh toán phù hợp để tránh tranh chấp.

Tuy nhiên cũng có một vài L/C cho phép sử dụng Sea Way Bill nhưng thường là khi đó người NK phải ký quỹ được 100% tiền hàng khi đề nghị mở L/C. Trong vận chuyển hàng hóa quốc tế, lựa chọn này giúp giảm thời gian, nhưng cần cân nhắc rủi ro cho ngân hàng.

Surrundered B/L có hai trường hợp sử dụng như đã phân tích: một là ra B/L gốc rồi nhưng sau đó vì chứng từ đến chậm nên sẽ surrender để lấy hàng nhanh; hai là quyết định sử dụng Surrendered B/L ngay từ lúc đầu, không phát hành B/L gốc. Còn Sea Way Bill không dùng cho trường hợp thứ nhất, mà chỉ dùng cho trường hợp thứ hai. Có nghĩa là:

  1. Nếu ban đầu dùng B/L gốc. Sau đó muốn nhận hàng nhanh thì chỉ có thể yêu cầu surrender B/L gốc đó. Không xuất hiện Sea Way Bill.
  2. Nếu ban đầu đã quyết định không dùng B/L gốc, thì có thể chọn dùng giữa Surrendered B/L hay Sea Way Bill.

Trong logistics và xuất nhập khẩu, sự khác biệt này giúp doanh nghiệp chọn chứng từ phù hợp khi order hàng Trung Quốc, đặc biệt để tối ưu dịch vụ hải quan.

>>> Xem thêm: Vận đơn là gì ? Những thông tin liên quan đến vận đơn trong xuất nhập khẩu


Quy Trình Nghiệp Vụ Nếu Dùng Sea Way Bill Trong Vận Chuyển Hàng Hóa Quốc Tế

  1. Người XK giao hàng cho hãng tàu và yêu cầu sử dụng Sea Way Bill, không phát hành B/L gốc. Quy trình này giúp giảm thời gian trong vận chuyển container.
  2. Hãng tàu sẽ phát hành ra SWB giao cho người XK để chứng minh đã nhận hàng của người XK. Trong kho bãi logistics, SWB giúp xác nhận hàng hóa nhanh chóng.
  3. Ngay sau khi tàu chạy, hãng tàu đầu xuất báo cho hãng tàu đầu nhập biết về việc sử dụng SWB. Lô hàng khi ấy coi như đã được thả ra sẵn. Hành động này được văn phòng hãng tàu hai đầu thực hiện trên cùng một hệ thống điện tử nội bộ. Trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, quy trình điện tử này giúp giao hàng tốc hành.

Việc thả hàng này diễn ra trên hệ thống điện tử nên người ta còn gọi đây là hình thức E-B/L (Electronic B/L). Việc thả hàng diễn ra rất nhanh nên còn gọi là Express Bill (Thả hàng tốc hành). Trong vận chuyển hàng hóa quốc tế, E-B/L giúp giảm giấy tờ, tối ưu dịch vụ hải quan.

  1. Hàng đến cảng đích. Dù người XK gửi/hoặc không cần gửi bản SWB này cho người NK khi gửi bộ chứng từ lô hàng. (Chỉ cần gửi bản mềm để người NK yên tâm là hàng đã được giao lên tàu). Trong order hàng Trung Quốc, việc gửi bản mềm giúp tiết kiệm thời gian.
  2. Người NK đến Văn phòng hãng tàu đầu nhập xuất trình Thông báo hàng đến + và giấy giới thiệu công ty là lấy được hàng. Trong logistics, quy trình này giúp giảm chi phí lưu kho bãi logistics.

Những Lưu Ý Khi Dùng Sea Way Bill Trong Dịch Vụ Hải Quan Và Kho Bãi Logistics

Sea Way Bill không phải là chứng từ sở hữu hàng hóa, nên không thể dùng để chuyển nhượng quyền sở hữu. Trong xuất nhập khẩu, lưu ý này quan trọng để tránh tranh chấp khi sử dụng dịch vụ hải quan.

Sea Way Bill chỉ phù hợp khi người NK là người nhận hàng cuối cùng, không có nhu cầu chuyển nhượng lô hàng. Trong vận chuyển container, SWB giúp giao hàng nhanh nhưng không linh hoạt như B/L.

Một số quốc gia ở Trung Đông, Nam Á có tập quán không cho dùng Sea Way Bill. Trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, doanh nghiệp Việt cần kiểm tra quy định đích đến để tránh rủi ro.

SWB là loại chứng từ đích danh, chỉ cho phép giao hàng cho một người duy nhất khi họ chứng minh là người nhận hợp pháp. Nó giúp các bên liên quan giảm thiểu rủi ro giao nhận hàng, và vì Sea Way Bill không phải chứng từ sở hữu/có giá nên bị thất lạc thì không gây rủi ro. Trong kho bãi logistics, đặc điểm này giúp quản lý hàng hóa an toàn hơn.


Ưu Nhược Điểm Của Sea Way Bill So Với Surrundered B/L

Ưu điểm của Sea Way Bill:

  1. Giảm thời gian giao hàng: Người NK không cần chờ chứng từ gốc, chỉ cần thông báo hàng đến để nhận hàng. Trong vận chuyển hàng hóa quốc tế, điều này giúp tiết kiệm 3-5 ngày so với B/L.
  2. Giảm chi phí: Hãng tàu chỉ phát hành một bản gốc SWB, không thu phí in ấn như B/L (có hãng miễn phí). Trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, SWB giúp tối ưu chi phí order hàng Trung Quốc.
  3. An toàn hơn: Không rủi ro mất chứng từ sở hữu, giảm gian lận trong logistics.

Nhược điểm của Sea Way Bill:

  1. Không chuyển nhượng được: Không phù hợp nếu người NK muốn bán lại hàng hóa. Trong xuất nhập khẩu, điều này hạn chế linh hoạt so với B/L.
  2. Ít ngân hàng chấp nhận trong L/C: Vì không khống chế được hàng hóa, rủi ro cao cho ngân hàng. Trong dịch vụ hải quan, SWB chỉ dùng khi ký quỹ 100%.
  3. Hạn chế ở một số quốc gia: Không áp dụng được ở Trung Đông, Nam Á, ảnh hưởng đến vận chuyển container toàn cầu.

So với Surrundered B/L, SWB không dùng cho trường hợp đã phát hành B/L gốc nhưng cần thả hàng nhanh. Surrundered B/L linh hoạt hơn nhưng tốn phí cao hơn. Trong order hàng Trung Quốc, chọn SWB nếu đối tác tin cậy để giảm chi phí kho bãi logistics.


Ví Dụ Minh Họa Về Ứng Dụng Sea Way Bill Trong Vận Chuyển Hàng Hóa Quốc Tế

Giả sử doanh nghiệp Việt order hàng Trung Quốc từ Quảng Châu về Hải Phòng. Nếu dùng Sea Way Bill, quy trình như sau:

  1. Người XK giao hàng cho hãng tàu tại cảng Quảng Châu, yêu cầu SWB thay B/L gốc.
  2. Hãng tàu phát hành SWB, gửi bản mềm cho người NK Việt Nam.
  3. Tàu chạy, hãng tàu đầu xuất báo đầu nhập thả hàng ngay.
  4. Hàng đến Hải Phòng, người NK xuất trình thông báo hàng đến để nhận hàng mà không cần chứng từ gốc.

Trong ví dụ này, SWB giúp giảm thời gian dịch vụ hải quan 2-3 ngày, tối ưu chi phí kho bãi logistics. Tuy nhiên, nếu thanh toán L/C, ngân hàng có thể từ chối do rủi ro cao.

Một ví dụ khác: Nhập hàng điện tử từ Thâm Quyến về Hà Nội. Dùng SWB giúp giao hàng tốc hành, nhưng người NK phải tin tưởng người XK để tránh gian lận.


Kết Luận

Hy vọng những phân tích trên sẽ hữu ích với những bạn đang làm về Sea Way Bill, và vận dụng hiệu quả hơn trong logistics và xuất nhập khẩu. Bài viết được phân tích dưới sự tư vấn của các chuyên gia tại trung tâm đào tạo các khóa học xuất nhập khẩu thực tế Lê Ánh.

Để được hỗ trợ chuyên sâu về logistics và xuất nhập khẩu, liên hệ Đại Lâm Logistics ngay hôm nay. Chuyên dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, vận chuyển hàng hóa quốc tế với chi phí cạnh tranh, giúp bạn tối ưu quy trình order hàng Trung Quốc, dịch vụ hải quan, vận chuyển container và kho bãi logistics. Gọi hotline 032 844 8668 hoặc truy cập dailamlogistics.com để nhận tư vấn miễn phí và báo giá nhanh chóng!

Liên hệ