Các Sai Phạm Thường Gặp Trong Khai Báo Hải Quan Năm 2025

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, khai báo hải quan là một bước quan trọng để thông quan hàng hóa. Tuy nhiên, với sự phức tạp của các loại hình xuất nhập khẩu như sản xuất xuất khẩu, nhập gia công, tạm nhập tái xuất, doanh nghiệp thường gặp phải các sai phạm trong quá trình khai báo. Những lỗi này không chỉ gây chậm trễ mà còn dẫn đến các khoản phạt hành chính đáng kể. Bài viết này tổng hợp các sai phạm thường gặp trong khai báo hải quan năm 2025, mức phạt theo Nghị định 128/2020/NĐ-CP, và cách xử lý hiệu quả để doanh nghiệp tránh rủi ro.


1. Các Sai Phạm Thường Gặp Trong Khai Báo Hải Quan

Dưới đây là những lỗi phổ biến mà doanh nghiệp, đặc biệt là những đơn vị mới bắt đầu, thường gặp khi khai báo hải quan:

1.1. Khai sai thông tin trên phần mềm VNACCS

Hệ thống VNACCS là công cụ chính để khai báo hải quan, nhưng một số thông tin sau khi khai không thể chỉnh sửa hoặc bổ sung. Các lỗi sai thường gặp bao gồm:

  • Khai sai thông tin về hàng hóa, số lượng, hoặc trị giá.
  • Sai sót về mã số hàng hóa (mã HS) hoặc thông tin container.

Hậu quả: Nếu tờ khai đã đóng thuế, việc khai lại tờ khai mới sẽ mất thời gian để điều chỉnh thuế, gây chậm trễ thông quan.

Cách xử lý: Kiểm tra kỹ thông tin trước khi nộp tờ khai. Nếu phát hiện sai sót, liên hệ ngay với cơ quan hải quan để được hướng dẫn điều chỉnh hoặc khai lại tờ khai mới.

1.2. Áp sai mã HS

Mã HS (Hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa) quyết định thuế suất và chính sách nhập khẩu. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp áp sai mã HS do:

  • Nhầm lẫn giữa các mã có mô tả tương tự nhưng thuế suất khác nhau.
  • Thiếu hiểu biết về nguyên tắc áp mã HS theo quy định.

Hậu quả: Áp sai mã HS có thể dẫn đến thiếu thuế hoặc bị hải quan điều chỉnh, gây phạt hành chính.

Cách xử lý:

  • Tham khảo kỹ Biểu thuế xuất nhập khẩu và tài liệu kỹ thuật của hàng hóa.
  • Thực hiện giám định tại Cục Kiểm định Hải quan nếu cần để xác định mã HS chính xác.
  • Tăng cường đào tạo nhân sự về quy định áp mã HS.

1.3. Sai lệch trên chứng từ

Các lỗi trên bộ chứng từ thường gặp bao gồm:

  • Sai lệch về điều kiện giao hàng (FOB, CIF, EXW).
  • Không khớp về số lượng, trọng lượng, hoặc xuất xứ.
  • Lỗi chính tả trên hóa đơn, hợp đồng, hoặc vận đơn.

Hậu quả: Sai sót chứng từ có thể khiến tờ khai bị từ chối hoặc yêu cầu bổ sung, gây chậm trễ.

Cách xử lý: Kiểm tra kỹ bộ chứng từ trước khi khai báo. Nếu phát hiện sai lệch, thông báo ngay cho đối tác để điều chỉnh trước khi nộp cho hải quan.

1.4. Lỗi trên Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O)

Các lỗi thường gặp trên C/O bao gồm:

  • Trị giá FOB trên C/O không khớp với hợp đồng hoặc hóa đơn (ví dụ: ghi EXW, CIF thay vì FOB).
  • C/O do bên thứ ba phát hành nhưng không đánh dấu ô “Third Party Invoicing” hoặc sử dụng sai số hóa đơn.

Hậu quả: C/O không được chấp nhận, dẫn đến mất ưu đãi thuế theo hiệp định thương mại tự do (FTA).

Cách xử lý:

  • Đảm bảo thông tin trên C/O khớp với hợp đồng và hóa đơn.
  • Kiểm tra kỹ các yêu cầu về C/O theo từng hiệp định FTA (VD: form AK, VK, D, E).

1.5. Lỗi khi kiểm tra hàng hóa

Các vấn đề thường gặp trong kiểm hóa bao gồm:

  • Hàng hóa không đúng chủng loại, thiếu hoặc dư số lượng.
  • Container sai số Seal.
  • Thiếu tem nhãn, thông tin xuất xứ, ngày sản xuất, hoặc hạn sử dụng.

Hậu quả: Hàng hóa có thể bị giữ lại hoặc bị phạt, làm chậm quá trình thông quan.

Cách xử lý:

  • Kiểm tra kỹ hàng hóa trước khi vận chuyển.
  • Phối hợp với đối tác cung cấp để đảm bảo tem nhãn và thông tin đầy đủ.
  • Chuẩn bị sẵn phương án xử lý nếu phát sinh vấn đề trong kiểm hóa.

2. Mức Phạt Các Sai Phạm Trong Khai Báo Hải Quan

Dựa trên Nghị định 128/2020/NĐ-CP, dưới đây là bảng tổng hợp các sai phạm thường gặp và mức phạt tương ứng:

Nội dung Điều khoản Mức Phạt
Vi phạm về thời hạn làm thủ tục hải quan, nộp hồ sơ thuế
Không khai, nộp, xuất trình, cung cấp thông tin hồ sơ hải quan đúng thời hạn quy định Điểm a Khoản 1 Điều 6 Phạt tiền 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng
 
Không khai bổ sung đúng thời hạn quy định khi có sự thay đổi thông tin số hiệu container hàng hóa xuất khẩu, cảng xếp hàng, cửa khẩu xuất hàng, phương tiện vận chuyển hàng xuất khẩu Điểm b khoản 1 Điều 6
Khai giá chính thức quá thời hạn quy định đối với trường hợp chưa có giá chính thức tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan Điểm c Khoản 1 Điều 6
Nộp tờ khai hải quan khi chưa có hàng hóa xuất khẩu tập kết tại địa điểm đã thông báo với cơ quan hải quan Điểm a Khoản 3 Điều 6 Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng
 
Khai báo và làm thủ tục không đúng thời hạn quy định khi chuyển tiêu thụ nội địa Điểm b Khoản 3 Điều 6
Không nộp hồ sơ không thu thuế, báo cáo quyết toán, báo cáo tình hình sử dụng hàng hóa miễn thuế đúng thời hạn quy định Điểm c Khoản 3 Điều 6
Vi phạm về khai hải quan
Không khai hoặc khai sai so với thực tế về tên hàng, chủng loại, số lượng, khối lượng, chất lượng, trị giá, xuất xứ hàng hóa quá cảnh, chuyển khẩu, hàng hóa từ nước ngoài vào cảng trung chuyển hoặc từ cảng trung chuyển ra nước ngoài; Hàng hóa từ nước ngoài vào khu phi thuế quan hoặc từ khu phi thuế quan ra nước ngoài; hàng hóa sử dụng, tiêu hủy trong khu phi thuế quan Khoản 2 Điều 7 Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng
Không khai hoặc khai sai so với thực tế về tên hàng, chủng loại, xuất xứ, số lượng, khối lượng, chất lượng, trị giá đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc đối tượng miễn thuế, đối tượng không chịu thuế Khoản 3 Điều 7 Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng
Khai báo hàng hóa nhập khẩu theo loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu nhưng không có cơ sở sản xuất hàng gia công, cơ sở sản xuất hàng xuất khẩu Khoản 4 Điều 7 Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng
Khai khống về tên hàng, số lượng, trọng lượng, trị giá hàng hóa xuất khẩu; trừ hàng hóa xuất khẩu là sản phẩm gia công, sản phẩm sản xuất xuất khẩu, sản phẩm xuất khẩu ra nước ngoài của doanh nghiệp chế xuất, hàng kinh doanh tạm nhập – tái xuất Khoản 5 Điều 7 Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng
Vi phạm quy định về khai thuế
Khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được miễn, giảm, được hoàn sau đó tự phát hiện và khai bổ sung quá 60 ngày, kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan nhưng trước khi cơ quan hải quan kiểm tra, thanh tra thuế tại trụ sở người nộp thuế Khoản 1 Điều 8 Phạt 10% số tiền thuế khai thiếu hoặc số tiền thuế được miễn, giảm, được hoàn cao hơn so với quy định của pháp luật về thuế
Không khai hoặc khai sai về tên hàng, chủng loại, số lượng, trọng lượng, chất lượng, trị giá, mã số hàng hóa, thuế suất, xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà cơ quan hải quan phát hiện trong quá trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Khoản 2 Điều 8 Phạt 20% số tiền thuế khai thiếu hoặc số tiền thuế được miễn, giảm, không thu thuế, được hoàn cao hơn so với quy định của pháp luật về thuế
 
Khai sai về đối tượng không chịu thuế Khoản 2 Điều 8
Khai tăng định mức sản xuất sản phẩm gia công; định mức sản xuất sản phẩm xuất khẩu từ nguyên liệu, vật tư nhập khẩu so với thực tế sử dụng Khoản 2 Điều 8
Sử dụng hàng hóa trong hạn ngạch thuế quan không đúng quy định Khoản 2 Điều 8
Lập và khai không đúng các nội dung trong hồ sơ quyết toán thuế, hồ sơ thanh khoản, hồ sơ miễn thuế, hồ sơ xét miễn, giảm thuế, hoàn thuế Khoản 2 Điều 8

3. Cách Xử Lý và Phòng Ngừa Sai Phạm

Để tránh các sai phạm trong khai báo hải quan và giảm thiểu rủi ro bị phạt, doanh nghiệp cần:

3.1. Tăng cường đào tạo nhân sự

  • Đào tạo nhân viên về quy định hải quan, cách áp mã HS, và sử dụng hệ thống VNACCS.
  • Cập nhật thường xuyên các văn bản pháp luật mới như Nghị định 128/2020/NĐ-CP.

3.2. Kiểm tra kỹ lưỡng chứng từ

  • Đối chiếu kỹ thông tin trên hợp đồng, hóa đơn, vận đơn, và C/O trước khi khai báo.
  • Sử dụng phần mềm quản lý để phát hiện sai lệch sớm.

3.3. Phối hợp với đơn vị logistics chuyên nghiệp

  • Thuê dịch vụ khai báo hải quan trọn gói từ các đơn vị uy tín để giảm thiểu rủi ro và tiết kiệm thời gian.
  • Tận dụng kinh nghiệm của các forwarder để xử lý nhanh các vấn đề phát sinh.

3.4. Chuẩn bị kỹ cho kiểm hóa

  • Đảm bảo hàng hóa có đầy đủ tem nhãn, xuất xứ, và thông tin cần thiết.
  • Phối hợp với đối tác cung cấp để kiểm tra container và số Seal trước khi vận chuyển.

3.5. Sử dụng công nghệ tự động hóa

  • Áp dụng các phần mềm quản lý Logistics và ERP để tối ưu hóa quy trình khai báo và quản lý chứng từ.
  • Theo dõi trạng thái tờ khai và hàng hóa qua hệ thống trực tuyến của cơ quan hải quan.

4. Kết Luận

Sai phạm trong khai báo hải quan có thể gây ra nhiều hệ lụy, từ chậm trễ thông quan đến các khoản phạt hành chính đáng kể. Doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định tại Nghị định 128/2020/NĐ-CP, kiểm tra kỹ lưỡng chứng từ, áp mã HS chính xác, và phối hợp với các đơn vị logistics chuyên nghiệp để đảm bảo quy trình thông quan diễn ra suôn sẻ.

Nếu bạn cần hỗ trợ về thủ tục hải quan hoặc muốn tránh các sai phạm phổ biến, hãy liên hệ với các đơn vị logistics uy tín như Đại Lâm Logistics để được tư vấn và xử lý nhanh chóng. Bắt đầu tối ưu hóa quy trình xuất nhập khẩu của bạn ngay hôm nay để đón đầu cơ hội kinh doanh trong năm 2025!

Liên hệ