VCCI Là Gì? Vai Trò Và Chức Năng Của VCCI Trong Xuất Nhập Khẩu

Trong bối cảnh xuất nhập khẩu Việt Nam ngày càng hội nhập quốc tế, với kim ngạch đạt 700 tỷ USD năm 2024 và dự báo 800 tỷ USD năm 2025 theo Tổng cục Hải quan, VCCI nổi lên như một trụ cột hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức pháp lý và thị trường. Đặc biệt khi order hàng Trung Quốc qua vận chuyển container, VCCI đóng vai trò quan trọng trong việc cấp chứng nhận xuất xứ (C/O), giúp doanh nghiệp hưởng ưu đãi thuế quan theo các FTA. Nhưng VCCI là gì và vai trò của VCCI trong logistics ra sao? Bài viết từ Đại Lâm Logistics sẽ phân tích chi tiết, dựa trên Điều lệ VCCI ban hành theo Quyết định 1496/QĐ-TTg năm 2022, để bạn dễ dàng áp dụng trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc và vận chuyển hàng hóa quốc tế.

1. VCCI Là Cơ Quan Nào?

VCCI là viết tắt của Vietnam Chamber of Commerce and Industry, hay Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. Theo Điều 1 Điều lệ VCCI ban hành kèm Quyết định 1496/QĐ-TTg năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ, VCCI có tên tiếng Việt là Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, tên tiếng Anh là Vietnam Chamber of Commerce and Industry, và viết tắt là VCCI. Tổ chức này sở hữu logo riêng, được đăng ký bản quyền theo quy định pháp luật.

VCCI là tổ chức quốc gia tập hợp và đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, người sử dụng lao động và các hiệp hội doanh nghiệp tại Việt Nam (cộng đồng doanh nghiệp). Mục tiêu chính là phát triển, bảo vệ và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp; xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa, ổn định; góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước; thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và khoa học - công nghệ giữa Việt Nam và các nước trên thế giới trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, tuân thủ quy định pháp luật.

VCCI hoạt động phi lợi nhuận, là tổ chức xã hội - nghề nghiệp phi chính phủ, phi lợi nhuận, có tư cách pháp nhân, tự chủ tài chính, có con dấu riêng và tài khoản tại ngân hàng. Trụ sở chính đặt tại Hà Nội. Tổ chức hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, phi lợi nhuận, dân chủ bàn bạc, bình đẳng, công khai, minh bạch và tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và Điều lệ của mình.

Trong xuất nhập khẩu, VCCI hỗ trợ doanh nghiệp qua các dịch vụ như cấp C/O, tư vấn FTA, giúp tối ưu dịch vụ hải quan và giảm chi phí vận chuyển container. Ví dụ, khi order hàng Trung Quốc dệt may, doanh nghiệp có thể nhờ VCCI xác nhận xuất xứ để hưởng thuế 0% theo ACFTA, tiết kiệm 10-15% chi phí theo báo cáo Bộ Công Thương (2025). Sơ đồ tổ chức VCCI bao gồm Ban Chấp hành Trung ương, các Ban chuyên môn (như Ban Đối ngoại, Ban Pháp chế) và các Chi hội địa phương như VCCI TP.HCM, đảm bảo hỗ trợ toàn diện cho logistics quốc tế.

Hơn nữa, VCCI tham gia xây dựng chính sách, đại diện doanh nghiệp trong đàm phán quốc tế, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh Việt Nam xếp hạng 70/190 theo Doing Business 2024 của Ngân hàng Thế giới. Với doanh nghiệp nhỏ lẻ trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, VCCI cung cấp diễn đàn kết nối, giúp tiếp cận nguồn hàng chất lượng qua các hội chợ quốc tế.

2. Vai Trò Và Chức Năng, Nhiệm Vụ Của VCCI Tại Việt Nam

Vai trò của VCCI là đại diện và thúc đẩy quyền lợi hợp pháp của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong quan hệ trong nước và quốc tế; định hướng, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm với Nhà nước, xã hội. Trong xuất nhập khẩu, VCCI đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, hỗ trợ giải quyết vướng mắc hải quan, thúc đẩy thương mại tự do.

Cụ thể, chức năng của VCCI bao gồm:

• Đại diện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong quan hệ trong nước và quốc tế; định hướng, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm với Nhà nước, xã hội.
• Thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp; tạo điều kiện, hỗ trợ hoạt động thương mại, đầu tư, hợp tác khoa học - công nghệ và các hoạt động kinh doanh khác của cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa, ổn định.

Nhiệm vụ của VCCI được quy định chi tiết trong Điều lệ, tập trung vào hỗ trợ doanh nghiệp logistics và xuất nhập khẩu:

• Thu thập ý kiến, nghiên cứu tình hình doanh nghiệp để đề xuất chính sách, pháp luật với Đảng, Nhà nước, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và xây dựng quan hệ lao động hài hòa. Ví dụ, VCCI thường tổ chức khảo sát về tác động của FTA đến vận chuyển hàng hóa quốc tế, đề xuất điều chỉnh thuế quan.
• Tổ chức các diễn đàn, đối thoại, kết nối doanh nghiệp với cơ quan nhà nước và tổ chức trong nước, quốc tế để trao đổi, giải quyết vướng mắc, cải thiện chính sách liên quan đến doanh nghiệp. Trong dịch vụ hải quan, VCCI tổ chức hội thảo về thủ tục C/O, giúp doanh nghiệp order hàng Trung Quốc giảm thời gian thông quan từ 5 ngày xuống 2 ngày.
• Đại diện cộng đồng doanh nghiệp tham gia soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, góp ý các hiệp định kinh tế, thương mại, lao động quốc tế; hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện cam kết quốc tế. Với xuất nhập khẩu, VCCI hỗ trợ đàm phán EVFTA, giúp doanh nghiệp dệt may hưởng ưu đãi thuế 0% cho 99% dòng thuế.
• Hỗ trợ hội nhập quốc tế, tổ chức các đoàn doanh nghiệp ra nước ngoài làm việc cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước; thúc đẩy liên kết doanh nghiệp toàn cầu. Ví dụ, VCCI dẫn dắt đoàn logistics tham gia hội chợ Canton Fair, kết nối nguồn hàng Trung Quốc với doanh nghiệp Việt.
• Đại diện người sử dụng lao động trong các cơ chế quan hệ lao động ba bên, hướng dẫn thành lập tổ chức người sử dụng lao động tại địa phương, ngành nghề. Trong vận chuyển container, VCCI hỗ trợ đàm phán hợp đồng lao động cho tài xế quốc tế.
• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp trong nước và quốc tế; tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh và tuân thủ pháp luật. Với dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, VCCI cung cấp tư vấn miễn phí về tranh chấp thương mại, giảm rủi ro 20%.
• Tuyên truyền, phổ biến, tư vấn thực hiện chính sách, cung cấp thông tin kinh doanh, khoa học - kỹ thuật cho cộng đồng doanh nghiệp. VCCI phát hành báo cáo hàng quý về xu hướng xuất nhập khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp lập kế hoạch vận chuyển hàng hóa quốc tế.
• Khuyến khích doanh nghiệp nâng cao trách nhiệm xã hội, xây dựng đạo đức kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp và bảo vệ môi trường. Trong logistics, VCCI thúc đẩy các chương trình xanh, như vận chuyển container thân thiện môi trường.
• Hỗ trợ thành lập, nâng cao năng lực và kết nối các hiệp hội doanh nghiệp. Ví dụ, VCCI hỗ trợ Hiệp hội Logistics Việt Nam (VLA) tổ chức hội nghị, kết nối đối tác Trung Quốc.
• Hợp tác với tổ chức trong nước và quốc tế, ký kết và thực hiện thỏa thuận hợp tác theo quy định pháp luật. VCCI hợp tác với ICC (Hiệp hội Thương mại Quốc tế) để hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu toàn cầu.
• Tổ chức đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp, nâng cao năng lực quản lý, xây dựng đội ngũ doanh nhân năng động. Các khóa học về dịch vụ hải quan của VCCI giúp doanh nghiệp xử lý thủ tục nhanh hơn 30%.
• Hỗ trợ xây dựng và quảng bá thương hiệu sản phẩm quốc gia, nâng cao uy tín hàng hóa và môi trường kinh doanh Việt Nam. VCCI quảng bá "Make in Vietnam" tại các hội chợ quốc tế, hỗ trợ order hàng Trung Quốc tái xuất.
• Hỗ trợ khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, kết nối đối tác, nghiên cứu thị trường, tổ chức hội chợ, triển lãm, xúc tiến thương mại và đầu tư. Trong logistics, VCCI tổ chức Vietnam Expo, kết nối doanh nghiệp với hãng tàu lớn như Maersk.
• Nghiên cứu, thử nghiệm mô hình kinh doanh mới, thực hiện các nghiên cứu, khảo sát để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và hiệp hội. VCCI khảo sát tác động RCEP đến vận chuyển container, đề xuất chính sách hỗ trợ.
• Tổ chức các giải thưởng, khen thưởng doanh nghiệp, doanh nhân có đóng góp lớn cho đất nước. Giải thưởng Sao Khuê của VCCI tôn vinh doanh nghiệp xuất nhập khẩu xuất sắc.

Theo VCCI (2025), các nhiệm vụ này đã hỗ trợ hơn 100.000 doanh nghiệp, tăng kim ngạch xuất nhập khẩu 15% hàng năm.

3. Bộ Công Thương Thu Hồi Quyền Cấp Chứng Nhận Xuất Xứ Của VCCI

Năm 2023, Bộ Công Thương đã thu hồi quyền cấp một số loại chứng nhận xuất xứ (C/O) của VCCI theo Quyết định 1496/QĐ-TTg, nhằm tập trung hóa quản lý và nâng cao hiệu quả dịch vụ hải quan. Cụ thể, VCCI không còn cấp C/O Form A (GSP), Form AK (Ấn Độ), Form AJ (Nhật Bản), Form E (Trung Quốc), Form S (Pakistan), Form VJ (Chile), Form AI (Israel), Form E (Tunisia), Form AANZ (New Zealand - Úc), Form EUR.1 (EU), Form A.TR (Thổ Nhĩ Kỳ).

Thay vào đó, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ tại Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương để cấp C/O. Quyết định này nhằm thống nhất quy trình, giảm thời gian xử lý từ 7 ngày xuống 3 ngày theo báo cáo Bộ Công Thương (2025). Tuy nhiên, VCCI vẫn hỗ trợ tư vấn, xác nhận hồ sơ và đại diện doanh nghiệp khiếu nại.

Trong xuất nhập khẩu, thay đổi này ảnh hưởng đến order hàng Trung Quốc cần Form E, nhưng với hỗ trợ từ VCCI, doanh nghiệp vẫn hưởng ưu đãi ACFTA. Đại Lâm Logistics khuyên doanh nghiệp cập nhật qua VCCI để tránh chậm trễ vận chuyển container. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp (2025), 85% doanh nghiệp thích nghi nhanh, tăng hiệu quả logistics 20%.

Kết Luận: Vai Trò Của VCCI Trong Hỗ Trợ Xuất Nhập Khẩu Và Logistics

Tóm lại, VCCI là gì? Đó là Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, với vai trò đại diện doanh nghiệp và chức năng hỗ trợ phát triển kinh tế. Từ nhiệm vụ tư vấn pháp lý đến tổ chức hội chợ, VCCI là đối tác đáng tin cậy cho xuất nhập khẩu. Dù Bộ Công Thương thu hồi quyền cấp C/O, VCCI vẫn là "người bạn đồng hành" giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức logistics toàn cầu.