HC Health Certificate Là Gì? Hướng Dẫn Chi Tiết Quy Trình Cấp Giấy Chứng Nhận Y Tế

Trong lĩnh vực xuất nhập khẩulogistics, HC Health Certificate (Giấy chứng nhận y tế) là chứng từ thiết yếu giúp doanh nghiệp chứng minh sản phẩm thực phẩm đạt chuẩn vệ sinh an toàn. Đặc biệt khi order hàng Trung Quốc qua vận chuyển container, việc có HC Health Certificate đảm bảo thông quan nhanh chóng và tránh rủi ro phạt hải quan. Với kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam đạt 700 tỷ USD năm 2024 và dự báo 800 tỷ USD năm 2025 theo Tổng cục Hải quan, hiểu rõ HC Health Certificate là gì giúp doanh nghiệp thực phẩm cạnh tranh toàn cầu.

Bài viết từ Đại Lâm Logistics sẽ phân tích định nghĩa, mục đích, hồ sơ cần chuẩn bị, quy trình cấp theo Thông tư 52/2015/TT-BYT, cùng lưu ý thực tế. Dựa trên kinh nghiệm dịch vụ hải quan xử lý hàng nghìn lô thực phẩm, chúng tôi bổ sung ví dụ để bạn dễ áp dụng trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc.

1. HC Health Certificate Là Gì? Định Nghĩa Cơ Bản Trong Xuất Nhập Khẩu

HC Health Certificate, hay Giấy chứng nhận y tế, là tài liệu do Bộ Y tế Việt Nam cấp cho sản phẩm thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến, dụng cụ và vật liệu bao gói chứa đựng thực phẩm đã qua chế biến công nghiệp. Chứng từ này xác nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định pháp luật.

Theo Thông tư 52/2015/TT-BYT, HC Health Certificate là giấy phép bắt buộc trong bộ chứng từ xuất nhập khẩu đối với hàng hóa thực phẩm. Nó có hiệu lực 2 năm kể từ ngày cấp, áp dụng cho từng mã hàng cụ thể. Khi hết hạn, doanh nghiệp phải xin cấp lại với hồ sơ đầy đủ như lần đầu. Mỗi lần cấp chỉ dành cho một mã hàng, nên một lô vận chuyển hàng hóa quốc tế có thể cần nhiều giấy chứng nhận cho các sản phẩm khác nhau.

Trong logistics, HC Health Certificate đóng vai trò như "giấy thông hành" cho thực phẩm xuất khẩu, giúp tránh kiểm dịch nghiêm ngặt tại nước nhập khẩu. Ví dụ: Một nhà máy chế biến thủy sản tại Cà Mau xuất khẩu tôm đông lạnh sang EU. Không có HC, lô hàng bị giữ lại tại cảng Rotterdam, phát sinh phí lưu kho 1.000 USD/ngày. Với HC từ Bộ Y tế, thông quan chỉ mất 3 ngày qua dịch vụ hải quan, tiết kiệm đáng kể chi phí vận chuyển container.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP, 2025), hơn 80% doanh nghiệp thực phẩm xuất khẩu sử dụng HC để tuân thủ tiêu chuẩn Codex Alimentarius quốc tế, giảm rủi ro từ chối hàng lên đến 25%.

2. Mục Đích Của Giấy Chứng Nhận Y Tế HC Health Certificate Trong Logistics

HC Health Certificate không chỉ là chứng từ hành chính mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong xuất nhập khẩu thực phẩm. Nó đảm bảo sản phẩm an toàn, tạo lợi thế cạnh tranh và hỗ trợ chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các mục đích chính bao gồm:

  • Cam kết chất lượng và an toàn: HC xác nhận thực phẩm đạt chuẩn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và tránh khiếu nại từ thị trường nhập khẩu.
  • Điều kiện bắt buộc cho một số quốc gia: Nhiều nước như Mỹ, EU, Nhật Bản yêu cầu HC để cho phép lưu hành sản phẩm, tương đương "giấy thông hành" hợp pháp.
  • Thuận lợi thông quan: Giúp hải quan xử lý nhanh chóng, giảm thời gian chờ từ 7 ngày xuống 2-3 ngày trong vận chuyển hàng hóa quốc tế.
  • Tạo lợi thế cạnh tranh: Sản phẩm có HC chứng minh chất lượng cao, dễ tiếp cận đối tác lớn và tăng giá bán 10-15% trên thị trường quốc tế.

Trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, HC đặc biệt quan trọng với thực phẩm chế biến như bánh kẹo hoặc đồ hộp. Ví dụ: Một chủ shop tại TP.HCM order hàng Trung Quốc mì gói (mã HS 1902.30). Với HC từ cơ quan Trung Quốc và xác nhận từ Bộ Y tế Việt Nam, lô hàng thông quan suôn sẻ, tránh phạt 20% giá trị theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP.

Theo Bộ Công Thương (2025), doanh nghiệp có HC tăng kim ngạch xuất khẩu thực phẩm 20%, đặc biệt với các FTA như CPTPP và EVFTA yêu cầu chứng nhận y tế nghiêm ngặt.

3. Bộ Hồ Sơ Xin Cấp Giấy Chứng Nhận Y Tế HC Health Certificate

Để xin cấp HC Health Certificate, doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo quy định của Thông tư 52/2015/TT-BYT (Điều 16). Hồ sơ phải nộp trực tiếp hoặc qua bưu điện đến Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế.

Các giấy tờ bắt buộc bao gồm:

  • Đơn đề nghị cấp HC: Theo mẫu Phụ lục 08 ban hành kèm Thông tư 52/2015/TT-BYT, ghi rõ thông tin lô hàng, mã HS và ngày xuất khẩu.
  • Kết quả kiểm nghiệm sản phẩm: Phiếu kiểm nghiệm từng mặt hàng trong lô, bao gồm chỉ tiêu an toàn theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) hoặc chỉ tiêu chất lượng chủ yếu. Phiếu phải do phòng kiểm nghiệm được chỉ định (như Quatest) cấp, còn hiệu lực, kèm thông tin số lô, ngày sản xuất, hạn sử dụng. (Bản gốc hoặc bản sao chứng thực).
  • Mẫu nhãn sản phẩm: Bản sao có xác nhận của tổ chức/cá nhân, thể hiện đầy đủ thông tin theo Nghị định 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa.
  • Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: Bản sao GCN ĐKKD hoặc Giấy chứng nhận đầu tư (nếu là doanh nghiệp nước ngoài).
  • Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm: Hoặc chứng nhận tương đương như HACCP, ISO 22000, FSSC 22000. Trường hợp miễn theo Khoản 1 Điều 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP (thay thế Nghị định 38/2012/NĐ-CP), có thể thay bằng Giấy tiếp nhận bản công bố hợp quy hoặc Xác nhận công bố phù hợp quy định ATTP.
  • Giấy công bố chất lượng sản phẩm: Hoặc tự công bố phù hợp quy định vệ sinh an toàn thực phẩm theo Thông tư 19/2012/TT-BYT.
  • Giấy tờ liên quan khác: Hợp đồng xuất khẩu, giấy phép sản xuất nếu áp dụng cho thực phẩm đặc thù.

Bảng tóm tắt hồ sơ:

Giấy Tờ Mô Tả Yêu Cầu
Đơn đề nghị Mẫu Phụ lục 08 Bản gốc, đầy đủ thông tin lô hàng
Kết quả kiểm nghiệm Chỉ tiêu an toàn theo QCVN Bản gốc/sao chứng thực, còn hiệu lực
Mẫu nhãn Thông tin sản phẩm Bản sao xác nhận
GCN ĐKKD Bản sao Có xác nhận
GCN ATTP HACCP/ISO 22000 Bản sao nếu có
Giấy công bố chất lượng Theo TT19/2012 Bản sao

Nguồn: Thông tư 52/2015/TT-BYT. Trong logistics, Đại Lâm Logistics khuyên scan hồ sơ kỹ thuật số để theo dõi vận chuyển container, tránh mất mát chứng từ.

Ví dụ: Một doanh nghiệp chế biến nước giải khát tại Bình Dương chuẩn bị hồ sơ cho lô nước tăng lực xuất sang Thái Lan. Với phiếu kiểm nghiệm từ Quatest xác nhận không chứa chất bảo quản vượt ngưỡng, họ nhận HC chỉ sau 5 ngày.

4. Quy Trình Cấp Giấy Chứng Nhận Y Tế HC Health Certificate

Quy trình cấp HC Health Certificate được quy định tại Điều 17 Thông tư 52/2015/TT-BYT, đảm bảo minh bạch và nhanh chóng. Toàn bộ quá trình mất 5-7 ngày làm việc, phù hợp với lịch vận chuyển hàng hóa quốc tế khẩn cấp.

Bước 1: Nộp hồ sơ Doanh nghiệp nộp bộ hồ sơ đầy đủ đến Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế (tại Hà Nội hoặc qua đường bưu điện). Có thể nộp trực tuyến qua Cổng thông tin một cửa quốc gia (NSW) để tiết kiệm thời gian.
Bước 2: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ Ngay khi nhận, bộ phận tiếp nhận kiểm tra tính đầy đủ. Nếu hợp lệ, cấp Phiếu tiếp nhận hồ sơ theo mẫu Phụ lục 05. Nếu thiếu, thông báo bổ sung trong 2 ngày làm việc.
Bước 3: Xem xét và cấp chứng nhận Trong 5 ngày làm việc kể từ ngày cấp Phiếu tiếp nhận, Cục An toàn thực phẩm xem xét hồ sơ. Nếu đạt, cấp HC theo mẫu Phụ lục 09 (cho lô đơn lẻ) hoặc Phụ lục 10 (cho lô thường xuyên). HC được gửi qua email hoặc bưu điện, kèm con dấu và chữ ký điện tử.
Bước 4: Xử lý trường hợp từ chối Nếu không cấp, cơ quan phải trả lời bằng văn bản nêu rõ lý do (ví dụ: kiểm nghiệm không đạt chỉ tiêu). Doanh nghiệp có quyền khiếu nại theo Luật Khiếu nại 2011.

Ví dụ thực tế: Một nhà máy bánh kẹo tại Đồng Nai nộp hồ sơ cho lô bánh quy xuất sang Hàn Quốc theo VKFTA. Sau kiểm tra nhãn và kiểm nghiệm (không phát hiện vi sinh vật vượt ngưỡng), họ nhận HC trong 4 ngày, giúp vận chuyển container đúng hạn qua cảng Cát Lái.

Theo Bộ Y tế (2025), tỷ lệ cấp HC thành công đạt 95% nếu hồ sơ đầy đủ, hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu thực phẩm tăng 18% kim ngạch.

5. Lợi Ích Của Giấy Chứng Nhận Y Tế HC Trong Vận Chuyển Hàng Hóa Quốc Tế

Áp dụng HC Health Certificate mang lại lợi ích rõ rệt cho doanh nghiệp logisticsxuất nhập khẩu thực phẩm, từ giảm chi phí đến mở rộng thị trường.

  • Đảm bảo an toàn và tuân thủ: HC chứng minh sản phẩm không chứa chất độc hại, tránh rủi ro sức khỏe và kiện tụng quốc tế.
  • Tăng tốc độ thông quan: Giảm thời gian hải quan 50%, đặc biệt với dịch vụ hải quan tại các cảng lớn như Hải Phòng.
  • Hưởng ưu đãi FTA: Kết hợp HC với CO giúp giảm thuế quan 0-5% theo CPTPP, tăng lợi nhuận 12%.
  • Xây dựng uy tín: Doanh nghiệp có HC dễ ký hợp đồng dài hạn với siêu thị như Walmart hoặc Aeon.

Trong dịch vụ nhập hàng Trung Quốc, HC giúp kiểm soát chất lượng đồ hộp, tránh lô hàng kém chất lượng ảnh hưởng thương hiệu. Theo VASEP (2025), doanh nghiệp sử dụng HC tăng xuất khẩu 22%, đặc biệt thủy sản và bánh kẹo.

6. Lưu Ý Quan Trọng Khi Xin Cấp Và Sử Dụng HC Health Certificate

Để tránh sai sót trong xuất nhập khẩu, doanh nghiệp cần chú ý các điểm sau từ kinh nghiệm logistics của Đại Lâm:

  • Hồ sơ phải chính xác: Kiểm nghiệm phải còn hiệu lực (thường 6-12 tháng), tránh từ chối 30% trường hợp do sai sót nhãn mác.
  • Thời hạn hiệu lực: HC chỉ áp dụng 2 năm; lập kế hoạch gia hạn trước 1 tháng để không gián đoạn vận chuyển container.
  • Chi phí và xử phạt: Phí cấp khoảng 500.000-2 triệu VND/lô; vi phạm (như thiếu HC) phạt 20-50 triệu VND theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
  • Cập nhật quy định: Theo dõi sửa đổi Thông tư 52/2015/TT-BYT, đặc biệt với hàng từ order hàng Trung Quốc sau các vụ ngộ độc thực phẩm 2024.
  • Kết hợp chứng từ khác: Luôn kèm CQ (Certificate of Quality) và CO để tối ưu dịch vụ hải quan.

Ví dụ: Một lô nước sốt nhập từ order hàng Trung Quốc thiếu HC bị hải quan tiêu hủy, thiệt hại 15.000 USD. Với kiểm tra trước, doanh nghiệp tránh được hoàn toàn.

Kết Luận: Áp Dụng HC Health Certificate Để Thành Công Trong Xuất Nhập Khẩu Thực Phẩm

Tóm lại, HC Health Certificate là gì? Đó là giấy chứng nhận y tế bắt buộc cho thực phẩm xuất khẩu, với mục đích cam kết an toàn, hồ sơ theo TT52/2015/TT-BYT và quy trình 4 bước nhanh chóng. Trong bối cảnh logistics toàn cầu hóa, HC không chỉ tuân thủ pháp lý mà còn nâng tầm cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam.

Bạn đang chuẩn bị order hàng Trung Quốc thực phẩm hoặc cần hỗ trợ cấp HC? Đại Lâm Logistics – với 10 giá trị cốt lõi như "Khách hàng là trung tâm" và "Uy tín là cam kết sống còn" – sẵn sàng tư vấn miễn phí qua dịch vụ hải quan. Liên hệ hotline 032 844 8668 hoặc dalamlogistics.vn để nhận hướng dẫn và báo giá vận chuyển container ưu đãi. Đảm bảo lô hàng của bạn an toàn và hiệu quả ngay hôm nay!

Liên hệ