Hạn ngạch, hay quota trong tiếng Anh, là số lượng, khối lượng hoặc trị giá một mặt hàng cụ thể được Nhà nước ấn định, quy định rõ các doanh nghiệp được phép xuất hoặc nhập khẩu trong một thời hạn nhất định. Trong xuất nhập khẩu, hạn ngạch đóng vai trò quan trọng như một biện pháp quản lý thương mại, giúp bảo vệ thị trường nội địa và cân bằng cán cân thanh toán. Khi order hàng Trung Quốc, doanh nghiệp cần kiểm tra hạn ngạch để tránh vượt mức, dẫn đến chậm trễ dịch vụ hải quan và tăng chi phí vận chuyển container.
Ví dụ, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo mỗi năm – nghĩa là lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang EU tối đa chỉ 80.000 tấn, không được vượt quá. Đây là hạn ngạch nhập khẩu từ phía EU, hạn chế trực tiếp số lượng hàng hóa được phép nhập vào thị trường chung. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng áp dụng hạn ngạch xuất khẩu để kiểm soát nguồn cung nội địa, đảm bảo logistics ổn định trong vận chuyển hàng hóa quốc tế.
Hạn ngạch được phân loại dựa trên hướng thương mại và mục đích, hỗ trợ doanh nghiệp lập kế hoạch logistics hiệu quả:
Theo Luật Quản lý ngoại thương 2017, hạn ngạch là biện pháp hành chính để điều tiết thương mại, thường được ban hành qua giấy phép nhập khẩu cho nhóm doanh nghiệp cụ thể. Trong logistics, việc tuân thủ hạn ngạch giúp tránh phạt hành chính lên đến 100 triệu đồng, theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, và giảm rủi ro chậm thông quan dịch vụ hải quan.
Hạn ngạch đóng vai trò then chốt trong chính sách thương mại của Việt Nam, đặc biệt khi hội nhập các FTA như EVFTA hay CPTPP:
Theo Bộ Công Thương, hạn ngạch đã giúp kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam đạt 700 tỷ USD năm 2024, tăng 15% so với năm trước, với logistics đóng góp lớn qua vận chuyển container hiệu quả.
Hạn ngạch thuế quan là biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng để quyết định số lượng, khối lượng hoặc trị giá hàng hóa nhập khẩu (hoặc xuất khẩu) được hưởng mức thuế suất ưu đãi so với mức thuế suất ngoài hạn ngạch. Trong xuất nhập khẩu, hạn ngạch thuế quan (Tariff Rate Quota - TRQ) là hệ thống thuế quan phân biệt theo số lượng, giúp kiểm soát dòng hàng hóa và bảo vệ thị trường nội địa. Khi order hàng Trung Quốc, doanh nghiệp cần theo dõi hạn ngạch thuế quan để hưởng thuế thấp hơn, giảm chi phí logistics và dịch vụ hải quan.
Thuế quan (Tariffs) là loại thuế mà cơ quan hải quan đánh vào hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu khi qua cửa khẩu. Hạn ngạch thuế quan là giới hạn số lượng hàng hóa được hưởng thuế suất ưu đãi, thường thấp hơn mức thông thường. Ví dụ, mặt hàng X sản xuất nội địa 40.000 tấn nhưng nhu cầu 70.000 tấn thì 30.000 tấn đầu nhập khẩu hưởng thuế thấp, từ 30.001 tấn trở đi chịu thuế cao hơn – một công cụ kiểm soát nhập khẩu phổ biến.
Hạn ngạch thuế quan tiếng Anh là Tariff Rate Quota, áp dụng phân biệt thuế theo số lượng hàng hóa xuất nhập khẩu. Theo Luật Quản lý ngoại thương 2017:
Trong logistics, hạn ngạch thuế quan giúp doanh nghiệp lập kế hoạch nhập khẩu order hàng Trung Quốc, tránh vượt mức dẫn đến thuế cao và chậm trễ vận chuyển container.
Những ví dụ này minh họa cách hạn ngạch thuế quan điều tiết thương mại, đặc biệt trong xuất nhập khẩu với dịch vụ nhập hàng Trung Quốc.
Dưới đây là bảng so sánh thuế quan và hạn ngạch thuế quan để dễ hình dung tác động đến xuất nhập khẩu:
| Tiêu Chí | Thuế Quan | Hạn Ngạch Thuế Quan |
| Ý Nghĩa | Thuế đánh vào hàng hóa xuất/nhập khẩu qua cửa khẩu. | Giới hạn số lượng hàng hóa hưởng thuế suất ưu đãi. |
| Ảnh Hưởng Đến GDP | Tăng GDP qua thu ngân sách. | Không trực tiếp ảnh hưởng đến GDP. |
| Kết Quả Kinh Tế | Giảm thặng dư tiêu dùng, tăng thặng dư sản xuất. | Giảm thặng dư tiêu dùng, kiểm soát nhập khẩu. |
| Nguồn Thu | Chính phủ từ thuế. | Chính phủ từ thuế ngoài hạn ngạch. |
Bảng này cho thấy hạn ngạch thuế quan linh hoạt hơn thuế quan thông thường, hỗ trợ doanh nghiệp trong vận chuyển hàng hóa quốc tế.
Hạn ngạch thuế quan xác định số lượng, khối lượng, giá trị hàng xuất/nhập khẩu chịu mức thuế cụ thể, với các tác dụng chính:
Theo Bộ Công Thương, hạn ngạch thuế quan đã giúp giảm nhập siêu 10% năm 2024, thúc đẩy xuất khẩu qua vận chuyển container hiệu quả.
Hạn ngạch thuế quan ở Việt Nam được quy định chi tiết trong Luật Quản lý ngoại thương 2017 và các nghị định liên quan, áp dụng cho hàng hóa xuất nhập khẩu nhạy cảm.
Trong logistics, quy trình này yêu cầu chứng từ rõ ràng để thông quan dịch vụ hải quan nhanh chóng, tránh vượt hạn ngạch dẫn đến thuế phạt.
Các mặt hàng phổ biến: Đường (126.000 tấn/năm), phân bón (1,2 triệu tấn), ngô (1,5 triệu tấn). Những hàng này thường order từ Trung Quốc, giúp kiểm soát nhập khẩu và bảo vệ nông nghiệp nội địa.
Hạn ngạch là gì? Đó là giới hạn số lượng hàng hóa xuất/nhập khẩu do Nhà nước ấn định để bảo vệ thị trường. Hạn ngạch thuế quan bổ sung ưu đãi thuế cho lượng trong hạn mức, với quy định rõ ràng ở Việt Nam qua đấu giá và phân phối. Hiểu rõ sẽ giúp doanh nghiệp lập kế hoạch order hàng Trung Quốc hiệu quả, giảm chi phí logistics và vận chuyển container.
Nếu bạn cần hỗ trợ phân bổ hạn ngạch, dịch vụ hải quan hoặc vận chuyển hàng hóa quốc tế, hãy liên hệ Đại Lâm Logistics ngay hôm nay. Với kinh nghiệm xử lý hàng ngàn lô hàng, chúng tôi cam kết giải pháp trọn gói, thông quan nhanh chóng. Gọi hotline 032 844 8668 để nhận tư vấn miễn phí và báo giá ưu đãi. Cùng Đại Lâm Logistics chinh phục xuất nhập khẩu thành công!
