Thuế Khoán Là Gì?

Thuế khoán là phương pháp tính thuế đơn giản, áp dụng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có doanh thu thấp hoặc không đủ điều kiện áp dụng phương pháp kê khai. Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế khoán được cơ quan thuế ấn định dựa trên doanh thu ước tính, phù hợp với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ như quán ăn, cửa hàng tạp hóa, hoặc kinh doanh online.

Lý Do Bỏ Thuế Khoán

Theo chỉ đạo của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198/2025/QH15, việc xóa bỏ thuế khoán nhằm:

• Tăng tính minh bạch: Đảm bảo quản lý thuế công bằng, tránh thất thu ngân sách.
• Khuyến khích số hóa: Thúc đẩy cá nhân kinh doanh áp dụng hóa đơn điện tử và sổ sách kế toán.
• Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ: Tạo điều kiện cho hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, hưởng ưu đãi thuế.
• Đáp ứng xu hướng 2026: Với sự phát triển của thương mại điện tử và kinh doanh online, thuế khoán không còn phù hợp với thực tế.

Hậu quả nếu không chuẩn bị: Cá nhân kinh doanh có thể gặp khó khăn trong việc chuyển đổi phương pháp nộp thuế, đối mặt với rủi ro vi phạm pháp lý hoặc bị phạt.

Hai Phương Pháp Nộp Thuế Mới Từ 01/01/2026

Sau khi bỏ thuế khoán, cá nhân kinh doanh sẽ nộp thuế theo một trong hai phương pháp sau, tùy thuộc vào quy mô và hình thức kinh doanh:

2.1. Phương Pháp Kê Khai

• Áp dụng cho: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy mô lớn hoặc tự nguyện chọn phương pháp này.
• Cách thực hiện:
  • Lập sổ sách kế toán, ghi nhận doanh thu và chi phí.
  • Nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) dựa trên số liệu thực tế.
  • Sử dụng hóa đơn điện tử để báo cáo doanh thu hàng tháng/quý.
• Ưu điểm:
  • Minh bạch, phù hợp với doanh nghiệp muốn mở rộng quy mô.
  • Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, giảm gánh nặng thuế.
• Nhược điểm:
  • Yêu cầu kỹ năng kế toán và đầu tư phần mềm quản lý.
  • Phải nộp báo cáo thuế định kỳ, phức tạp hơn thuế khoán.

Ví dụ: Một quán phở có doanh thu 1 tỷ đồng/năm, chọn phương pháp kê khai, ghi nhận doanh thu qua hóa đơn điện tử, nộp thuế GTGT (10% hoặc 5% tùy ngành) và thuế TNCN theo biểu lũy tiến.

2.2. Phương Pháp Khai Thuế Theo Từng Lần Phát Sinh

• Áp dụng cho: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy mô nhỏ, không đáp ứng điều kiện kê khai hoặc không muốn lập sổ sách kế toán.
• Cách thực hiện:
  • Nộp thuế GTGT và TNCN dựa trên tỷ lệ % doanh thu, theo ngành nghề (quy định tại Phụ lục I, Thông tư 40/2021/TT-BTC).
  • Không cần sổ sách kế toán, chỉ cần khai thuế khi phát sinh giao dịch.
• Ưu điểm:
  • Đơn giản, phù hợp với kinh doanh nhỏ lẻ, ít giao dịch.
  • Không cần đầu tư hệ thống kế toán phức tạp.
• Nhược điểm:
  • Không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.
  • Có thể chịu mức thuế cao hơn nếu doanh thu lớn.

Ví dụ: Một cá nhân kinh doanh online bán quần áo, doanh thu 300 triệu đồng/năm, nộp thuế GTGT (1%) và TNCN (0.5%) theo tỷ lệ doanh thu, tổng thuế khoảng 4.5 triệu đồng/năm.

Những Thay Đổi Quan Trọng Khác Về Thuế Từ 01/01/2026

Ngoài việc bỏ thuế khoán, cá nhân kinh doanh cần lưu ý các thay đổi sau:

• Miễn thuế GTGT cho doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm: Theo Luật Thuế Giá trị gia tăng 2024, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng sẽ được miễn thuế GTGT, tăng từ ngưỡng 100 triệu đồng hiện nay.
• Sử dụng số định danh cá nhân thay mã số thuế: Từ 01/07/2025, mã số thuế của cá nhân kinh doanh sẽ được thay bằng số định danh cá nhân (theo Thông tư 86/2024/TT-BTC), áp dụng cho cả chứng từ và hóa đơn điện tử.
• Hóa đơn điện tử bắt buộc: Tất cả cá nhân kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử từ 01/06/2025, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, để minh bạch doanh thu và tránh phạt.

Làm Gì Để Chuẩn Bị Cho Thay Đổi Thuế Năm 2026?

Để thích nghi với chính sách mới, cá nhân kinh doanh cần:

• Nâng cấp kiến thức kế toán: Tham gia khóa học về kế toán thuế hoặc thuê dịch vụ kế toán chuyên nghiệp.
• Áp dụng phần mềm hóa đơn điện tử: Sử dụng các nền tảng như MISA, Viettel Money để quản lý doanh thu và xuất hóa đơn.
• Theo dõi quy định mới: Cập nhật thông tin từ Tổng cục Thuế (thuedientu.gdt.gov.vn) hoặc các nguồn uy tín như Thư Viện Pháp Luật.
• Tư vấn chuyên gia: Liên hệ công ty dịch vụ thuế hoặc luật để được hướng dẫn chi tiết, đặc biệt nếu chuyển sang phương pháp kê khai.
• Kiểm tra doanh thu: Đánh giá doanh thu hàng năm để chọn phương pháp nộp thuế phù hợp (dưới 200 triệu đồng có thể tận dụng miễn thuế GTGT).

Mẹo tiết kiệm chi phí: Đăng ký sớm hệ thống hóa đơn điện tử trước 01/06/2025 để tránh phí phạt (tối đa 100 triệu đồng) và tận dụng ưu đãi từ các nhà cung cấp phần mềm.

Dịch Vụ Hỗ Trợ Thuế Cho Cá Nhân Kinh Doanh

Để hỗ trợ cá nhân kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn thuế chuyên nghiệp:

• Tra cứu thông tin thuế: Sử dụng tracuunnt.gdt.gov.vn để kiểm tra mã số thuế hoặc số định danh cá nhân.
• Dịch vụ kế toán: Các công ty như Kế Toán Việt hoặc Tư Vấn Thuế ABC hỗ trợ lập báo cáo thuế, xuất hóa đơn, và tối ưu chi phí.
• Hỗ trợ pháp lý: Liên hệ Thư Viện Pháp Luật qua hotline 0913 980 780 hoặc email [email protected] để giải đáp vướng mắc.

Kết Luận

Việc bỏ thuế khoán từ 01/01/2026 là bước tiến quan trọng nhằm minh bạch hóa hệ thống thuế và hỗ trợ cá nhân kinh doanh chuyên nghiệp hơn. Hai phương pháp nộp thuế mới – kê khai và khai thuế theo từng lần phát sinh – mang lại sự linh hoạt nhưng cũng yêu cầu cá nhân kinh doanh chuẩn bị kỹ lưỡng về kế toán và hóa đơn điện tử. Hãy bắt đầu hành động ngay từ năm 2025 để tránh rủi ro pháp lý, tối ưu chi phí, và tận dụng các chính sách ưu đãi như miễn thuế GTGT dưới 200 triệu đồng.

Liên hệ Tổng cục Thuế hoặc các dịch vụ tư vấn để được hỗ trợ chi tiết, đảm bảo tuân thủ đúng quy định và phát triển kinh doanh bền vững trong năm 2026!

(Nguồn tham khảo: Thư Viện Pháp Luật, Tổng cục Thuế, Nghị quyết 198/2025/QH15, Thông tư 40/2021/TT-BTC, Nghị định 70/2025/NĐ-CP)